مکاتب اصلی شکل گیری استراتژی

 

مکاتب اصلی شکل گیری استراتژی

ما با ترکیب تعاریف استراتژی ارائه شده به وسیله محققان ممتاز در شکل گیری استراتژی ، تفکر جدیدی را آشکار کرده ایم. با جدا كردن مفهوم استراتژي از فرآيند شكل گيري استراتژي ، مي توان بخشي از سردرگمي راجع به موضوع استراتژي را كاهش داد. معنی استراتژی به عنوان یک مدل هنجاری ارائه می شود که اعتبار آن برای همه شرکت ها است. روال شکل گیری استراتژی ،متوجه به شرایط خاص شرکت است و می تواند از نظر تنوع گسترده ای که در سازمان های مختلف ایجاد می کند .

مبانی تدوین استراتژی
مدیریت استراتژیک یک رشته بسیار گسترده است ، دامنه آن شامل کل ساختار تصمیم گیری استراتژیک سازمان است ، از فرایندهای مدیریت و تصمیمات گرفته تا فعالیت های انجام شده در تمام واحدهای عملکردی آن. تمرکز اصلی این رشته انجام فرایند مدیریت استراتژیک است که تقریباً تمام فعالیت ها و عملکردهای انجام شده را پوشش می دهد تا سازمان بتواند به خوبی از پس تحولات درازمدت برآید.

ماهیت سیستماتیک فرایند مدیریت استراتژیک در نحوه تقسیم آن به سه مرحله مشخص است: فرمول بندی استراتژی ، اجرای استراتژی ، و ارزیابی و کنترل استراتژی.

مکاتب اصلی شکل گیری استراتژی

•  پارادایم تجویزی یا پیش تدبیری
•  پارادایم توصیفی یا تجربی – انطباقی
•  پارادایم تلفیقی

مدیریت شکل گیری استراتژی متاثر از مکتب تجویزی یا پیش تدبیری

این رویکرد آغازگر مباحث استراتژی به شمار آمده و حاصل یک فرآیند تحلیلی و قاعده مند بوده در این رویکرد تدوین استراتژی فرآیندی گام به گام است و برای هر گام آن دستورالعملهای مشخصی تجویز شده و تکنیکهایی همانند تحلیل SWOT، ماتریس BCG، ماتریس ارزیابی جایگاه استراتژیک SPACE، ماتریس داخلی و خارجی JEM و ماتریس شکل گیری استراتژی کلان بعنوان این رویکرد شمرده می شوند.

شرایط محیط فردا را امتداد خطی شرایط امروز فرض می کند و توجهی به تغییر رویکرد و قواعد حاصل از آن را ندارد و صرفاًَ تنها در محیطی کارایی دارد تحولات آن نیز اندک و کند می باشد این رویکرد ذهن انسان را در قالب یک فرآیند گام به گام به پیش می برد و این خود مانع بزرگی برای پرواز ذهن به اوج خلاقیت ها می باشد و هنوز هم زیربنای اصلی مباحث علمی برنامه ریزی و مدیریت استراتژیک را این رویکرد تشکیل می دهند.

 که می توان در این رابطه تعریفی بدینگونه داشت.

الف: مدیریت استراتژیک عبارت است از طراحی و تنظیم و ارزیابی کلیه اقدامات و عملیاتی است که سازمان را قادر می سازد آینده خود را دقیق تر و روشن تر ترسیم نماید.

ب: مدیریت استراتژیک یک فرآیند تصمیم گیری است که می تواند عوامل کلیدی محیط درون سازمان و یا کسب و کار را با فرصتها و تهدیدات محیط بیرونی سازمان و یا کسب و کار به نحوی به هم ربط دهد که ارزش هر یک از عوامل در تحقق اهداف به خوبی مشخص گردد از تعاریف فوق می توان گفت رویکرد تجویزی از تعامل 4 عامل قوت، ضعف، فرصت و تهدید به منظور ارائه الگوی مناسب تدوین چشم انداز و تدوین شکل گیری استراتژی استفاده می نماید.

مدیریت شکل گیری استراتژی متاثر از مکتب توصیفی

مکتب توصیفی یا تجربی انطباقی در حقیقت روشن ساختن حیطه شکل گیری استراتژی است و مدیریت استراتژیک در چارچوب این مکتب در قالب برنامه، خط مشی، الگوی موقعیت یا نگرش تعریف می شود که خواستار تغییرات سریع و غیرخطی و غیر قابل پیش بینی بوده و محیط را عاملی دانستند که به شدت اثربخشی مکتب تجویزی را تحت شعاع قرار می دهد.

لذا در شرایط تغییر و تحول ارزیابی و ارزشیابی مطمئن از تهدیدات و فرصتهای محیط بیرونی سازمان و یا کسب و کار غیر ممکن و ارزیابی نقاط قوت و ضعف درون سازمان و کسب و کار غیر واقعی و متاثر از برداشتهای متفاوت مدیران و در نتیجه غیر قابل اطمینان خواهد بود. که می توان اینگونه تعبیر نمود مدیریت استراتژیک یک فرآیند تصمیم گیری متکی بر آزمایش و تجربه است که یک راه حل اقتضائی و انطباقی کلان مبتنی بر تفکر و اقدام استراتژیک به موقع را مدنظر دارد.

نظرات برخی از دانشمندان سرآغاز رویکرد جدیدی در استراتژی بشمار می آید صاحبان این مکتب شیوه تحلیلی در تدوین شکل گیری استراتژی را مردود دانسته و براین باورند که استراتژی از مباحث علت و معلول و متعلق به حوزه علوم است و نه منطق، لذا فرآیندهای گام به گام از پیش تعریف گردیده نمی تواند ما را به تصمیمات درست استراتژیک هدایت نماید این شکل گیری استراتژی حاصل ذهن بوده و بهترین حالت آن زمانی است که یک ذهن منفرد و مطلع بستر تهیه استراتژی را فراهم آورد.

یک استراتژی بدیع، خلاق و اثربخش الزاماً از روشهای قاعده مند حاصل نمی شود اگر قصد رسیدن به مقصدی متفاوت از آنچه امروز به آن رسیده و داریم باید راهی را رفت که تاکنون در آن پا ننهاده ایم هر چند هیچ راهی برای دستیابی به یک شکل گیری استراتژی تحول آفرین ضمانتی ایجاد نمی نماید بهر حال در رویکرد توصیفی ما به برنامه ریزی به چشم یک فرآیند نگریسته اما نکته اینجاست که فرآیند برنامه ریزی، برنامه تولید می نماید و نه استراتژی و بدینگونه در این رویکرد دیگر موردی بنام برنامه ریزی استراتژیک وجود ندارد.

بلکه کار این رویکرد استراتژیک نمودن سازمان می باشد این استراتژی اثربخش بعنوان پدیده ای خود جوش تلقی می شود اشتباهی که بسیاری از مدیران حوزه استراتژی در دام آن گرفتار شده اند این افراد از روشها و تکنیکهای برنامه ریزی انتظار دارند تا برای آنان استراتژی اثربخش خلق نمایند و بر اساس مطالعاتی که انجام شده پنج توصیه اساسی در فراهم نمودن زمینه خلق و شکل گیری استراتژی اثربخش پیشنهاد شده است.

1.   پیشنهادات جدید
2.  گفتگوهای جدید
3. احساسات جدید
4.  دیدگاههای جدید
5.  تجارب جدید

مدیریت استراتژیک و تدوین چشم انداز با رویکرد تلفیقی

مزایا و معایب مدیریت استراتژیک تجربی انطباقی و یا توصیفی و یا پیش تدبیری گزینه دیگری در برخورد با مسائل استراتژیک و مدیریت استراتژیک بوجود آورده تا بتواند از هر رویکرد در جای مناسب خود بهره ببرد که آن نیز رویکرد تلفیقی است که آنرا سیستمی و اقتضائی هم می نامند.

تاکید این رویکرد در سازمانها طبق الگوی خاص و متاثر از اهداف ، ایدئولوژی ها و واقعیتهای محیطی خود دست به انتخاب بزند از آنجا که که در تدوین چشم انداز سازمانها از رویکرد تلفیقی استفاده می شود موارد زیر قابل توجه می باشد.

1. در چهارچوب نگرش رویکرد تلفیقی ضمن تاکید بر لزوم شناخت همخوانی و ایجاد توازن بین عوامل محیطی شامل نقاط قوت و ضعف فعالیتهای اقتصادی هر بخش و فرصتها و تهدیدهای خارج از آن و شکل دهی آن مطابق اهداف و استراتژی های مورد نظر ضروری می باشد.
2. در رویکرد تلفیقی ضمن اینکه چشم انداز و دیدگاهها و ارزشهای مدیران عالی و استراتژیک ها تعیین کننده اصلی محسوب می گردند توجه به نقش نوآوران و خلاقان نیز غیر قابل اجتناب است.
3. رسالت و اهداف تجدید نظر شده با واقع گرائی بیشتری تبیین و اجرا می گردد.
4. تحلیل های کلان و خرد توام منشاء و ملاک تصمیم گیری است.
5. با نگاهی خلاقانه و آینده ساز به تبیین چشم انداز می پردازد.

گروه مشاوره سیدی سابقه همکاری با واحدهای خدماتی و صنعتی متفاوتی را در رزومه فعالیتی و پژوهشی خود دارد. آنچه در گروه مشاوره سیدی انجام می شود، خلق ایده نو ، پرورش ایده ، ظهور ایده ، عملیاتی سازی ایده ، ایجاد کسب و کار ، رشد کسب و کار تا مرحله شکوفایی میباشد .

شماره تماس:44053033-021